Nr 18/2023 Projektowanie graficzne
6 Rola humoru w języku protestu

Nr 18/2023 Projektowanie graficzne

Biblioteka
  1. Wstęp

  2. Od symbolu do systemu – dynamiczne identyfikacje wizualne

  3. Kamuflaż i jego współczesna wielowymiarowość

  4. Projektowanie graficzne przyjazne uczeniu się

  5. Nadmiar komunikatów

  6. Branding wartości. Manifest projektowy

  7. Rola humoru w języku protestu


6 Rola humoru w języku protestu

Protesty publiczne, procesje, marsze, parady przypominają celebrowane od wieków formy zbiorowego przeżywania. W średniowieczu przybierały one formę karnawałowych festiwali. Dni, a nawet tygodnie spędzane podczas zabaw, pozwalają wyzwolić się z rutyny codzienności. Transgresywnym ceremoniom świata „na opak” towarzyszy wszechogarniający śmiech, wyzwalany przez humor i ludową satyrę, będący doskonałym środkiem towarzyszącym zabawie, przyśpieszającym integrację społeczną.

Śmiech to fizjologiczna reakcja na komiczny komunikat. Uśmierza strach, dlatego jest skutecznym środkiem sprzeciwu wobec represji i indoktrynacji satrapów. Paradoksalnie satyra nie czyni protestu mniej poważnym, przeciwnie – dokonuje jego wzmocnienia dzięki swej subwersywnej naturze. Jedną z najskuteczniejszych broni protestu jest ostrze satyry i ironii. Żart jest w stanie dezaktywować perswazyjność propagandy i rozbrajać patetyczne narracje autorytatywnej władzy.

Praktyki środowiska culture jammingu dostarczają dowodów, że strategie oparte na subvertisingu – działające na granicy oszustwa, należą do skutecznych form aktywizm.

Poświęcam także uwagę formie współczesnej plotki, która funkcjonuje w przestrzeni medialnej pod postacią mema. Memy tworzą partycypacyjną przestrzeń protestu w przestrzeni cyfrowej. Mimo że ich natura jest niematerialna, potrafią ratować śmiechem i aktywizować do realnych działań rzesze ludzi. Memy, podobnie jak żarty, są bronią obosieczną, służą reżimom autorytarnym do tworzenia metanarracji, za których sprawą znajdujemy się dziś w świecie postprawdy.