Wystawa Graduation Projects 2019

Graduation Projects  to ważny punkt w kalendarzu i na mapie środkowoeuropejskiego projektowania. Wystawa prezentowana corocznie najpierw w Zamku Cieszyn, rusza później w trasę i jest prezentowana w Polsce i poza jej granicami.

Dla młodych projektantów, świeżych absolwentów przegląd jest możliwością prezentacji swojego podejścia do projektowania. Umożliwia konfrontację z koleżankami i kolegami z innych uczelni i zewnętrzną weryfikację jakości rozwiązań projektowych. Przede wszystkim daje szansę szerokiej promocji i nawiązania cennych kontaktów.

O wysoką jakość selekcji projektów dba rokrocznie międzynarodowe grono jurorów. Ich odmienne doświadczenia sprawiają, że zestaw projektów wybieranych do prezentacji jest zawsze bardzo różnorodny. W tegorocznej edycji Graduation Projects zgłoszono 289 dyplomów (w tym 146 2D i 143 3D) z Polski, Czech, Słowacji i Węgier. Wśród trzydziestu finalistów są zarówno dyplomy licencjackie jak i magisterskie.

Zaskakuje niewielka liczba projektów, które tradycyjnie można by zaliczyć do hard-design, takich jak np. produkty wytwarzane przemysłowo, kompleksowe projekty identyfikacji, „poważna” komunikacja wizualna. Nie dostrzegłem radykalnych manifestów dizajnu krytycznego. Pomiędzy tymi skrajnościami dominują projekty eksperymentalne. Jak co roku wyraźnie wyczuwalne jest zaangażowanie społeczne dyplomantów oraz ich wrażliwość ekologiczna.

Fantastycznym projektem jest dyplom Martyny Piątek  z Wydziału Projektowego ASP w Katowicach. Przygotowany w myśl nurtu less waste zestaw obiektów wyrażających pamięć o zmarłym odrzuca estetykę kiczu i wykorzystanie wielomateriałowych, jednorazowych „atrybutów pamięci”. Na pierwszy rzut oka – skromne, zgrabne, dyskretne. Ale kiedy przypomnimy sobie listopadowe tony odpadów, zanieczyszczenie powietrza oraz bezsens produkcji i transportu szklano-plastikowo-parafinowych zniczy i dekoracji – wtedy projekt wydaje się genialnie prostym, pięknym i mądrym rozwiązaniem tego problemu. Projektantka zadbała nie tylko o formę, funkcjonalność i adekwatny materiał, ale proponując nowy proces użytkowy wzięła pod uwagę również emocje użytkownika.

Cyfrowa rewolucja z kolei trochę ominęła przegląd. Może faktycznie staliśmy się już post-cyfrowi. Sporo jest papierowych książek artystycznych. Ciekawymi wyjątkami są projekty z Czech.

Silvia Klúčovská  z Wydziału Projektowania Cyfrowego [ ! ] Uniwersytetu im. Tomasza Baty w Zlinie zaprojektowała materiały edukacyjne do nauki czeskiego języka migowego. Głównym narzędziem służącym do nauki jest tutaj strona internetowa, której funkcjonalność została rozszerzona poprzez wykorzystanie kontrolera Leap Motion, który pozwala użytkownikowi „dotykać” znaków. Technologia umożliwia dokładne śledzenie ruchu ręki zgodnie z instrukcjami i natychmiastową korektę.

Świat fizyczny i cyfrowy łączy ZOOMPRUM – projekt gry cyfrowej oraz systemu informacji Michaela Rosy  z Wydziału Wzornictwa Przemysłowego Akademii Sztuki, Architektury i Wzornictwa w Pradze. Wykorzystanie rozszerzonej rzeczywistości w połączeniu z aplikacją i elementami budynku ułatwiają poruszanie się po uczelni wyższej w pierwszych miesiącach studiów, mogą być też przydatne dla uczestników programu Erasmus.

Cieszy próba zacierania granic między tradycyjnymi kategoriami 2D i 3D oraz szersze spojrzenie, w którym projektowane są usługi, sposoby dystrybucji czy elementy modelów biznesowych.

Tak realizowany był dyplom Soni Kalandyk i Anny Pielesz  z Wydziału Form Przemysłowych ASP w Krakowie. Projekt inspirowany kulturą pasterską jest próbą całościowego opracowania wzorcowej, etycznej marki oraz produktów, których surowcem jest wełna – lokalny, biodegradowalny materiał o znakomitych właściwościach, który obecnie w Polsce jest niedoceniany i marnowany.

W kategorii 2D holistyczne podejście jest najpełniej obecne w projekcie licencjackim [ ! ] Patrycji Kędzierskiej  z Wydziału Projektowego ASP w Katowicach. Oprócz wizerunku marki powstał projekt strony/platformy internetowej umożliwiającej zamawianie produktów roślinnych pochodzących od lokalnych dostawców. „Ważną częścią projektu stała się strategia ekologicznie i społecznie odpowiedzialnej marki. W ramach budowania tożsamości marki powstał również model biznesowy uwzględniający łańcuch dostaw, komunikację między dostawcami, szefami kuchni i klientami, zrównoważone zasoby oraz gospodarkę odpadami.” [za katalogiem wystawy]

Warto zwrócić uwagę na niepozorny projekt Marka Mati  z Wydziału Komunikacji Wizualnej Akademii Sztuk Pięknych i Wzornictwa w Bratysławie. Jest to książka napisana, zaprojektowana, zredagowana oraz zilustrowana wyłącznie w programie Word, niedocenianym przez projektantów edytorze, który jest najczęściej używanym narzędziem w administracji publicznej i korporacyjnej. Projektant w przystępny sposób przedstawia proces projektowania materiałów drukowanych, ich składu czy tworzenia ilustracji. Rozpowszechnienie tego projektu wśród docelowych użytkowników mogłoby okazać się najskuteczniejszym sposobem poprawy jakości komunikacji wizualnej w administracji i biznesie.

W każdym z projektów można wskazać wartościowe cechy, „to coś” co zwróciło uwagę jurorów. Ale właściwie są tak różne, że nie da się ich porównywać. Nie o to zresztą chodzi. Możliwość zobaczenia w jednym miejscu tak skrajnie różnych sposobów myślenia o projektowaniu skłania do refleksji i inspiruje do weryfikacji wyobrażeń o roli i zadaniach dizajnu, pokazuje jak odmiennie możemy reagować na wyzwania stawiane przez zmieniające się otoczenie.

Zachęcamy do odwiedzenia wystawy. A komu do Cieszyna nie po drodze niech wypatruje wystawy w swojej okolicy.

Graduation Projects 2019
22.02.–26.04.2020 
Zamek Cieszyn, budynek A, sala wystawowa
www.graduationprojects.eu 

kurator przeglądu: Stefan Mańka
aranżacja wystawy: Joanna Pastusińska i Karolina Hołdys-Nowak
projekty graficzne: Agata Korzeńska i Paweł Krzywda, idee.pl
koordynacja: Wioletta Beczek, Małgorzata Jarema, Zamek Cieszyn