Odpowiedzialność w projektowaniu jest zagadnieniem, które we współczesnych czasach zyskuje na znaczeniu i jest coraz częściej podejmowane jako temat dyskusji.
23 listopada na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach odbyła się kolejna edycja konferencji Biznes x Design . W tym roku ideą stojącą za wydarzeniem stała się właśnie odpowiedzialność. Prelegenci poruszali zagadnienia związane z odpowiedzialnością projektanta wobec siebie, zespołu, klienta, produktu oraz środowiska.
Współcześni dizajnerzy są zmuszeni w swojej pracy wychodzić poza sferę wizualną. Ranga projektanta wzrosła do miana osoby zaangażowanej społecznie. Jak pisali w Historii projektowania graficznego Zdeno Kolesár i Jacek Mrowczyk, projektanci dzielą się na dziennikarzy, naukowców, agitatorów i poetów. To po ich stronie leży kształtowanie opinii publicznej oraz wizualizacja trudnych do zrozumienia informacji. Dizajner musi patrzeć szerzej na otaczający go świat oraz bacznie obserwować zachodzące w nim zmiany. Ma bezpośredni wpływ na rzeczywistość i bierze na siebie odpowiedzialność za podejmowane decyzje projektowe.
Bez wątpienia za odpowiedzialnością projektanta stoi jego umiejętność reagowania na potrzeby drugiego człowieka. By uwzględniać potrzeby, konieczne są badania użytkowników. To one są nośnikiem faktów i argumentów pozwalających wytyczyć drogę w podejmowanych decyzjach projektowych. O odpowiedzialności opartej na wsłuchiwaniu się w zapotrzebowanie grupy docelowej na konferencji opowiedziała firma Kabo & Pydo . Studio, projektując bujaki do placu zabaw, nie kierowało się fantazją klienta, a zapytało o opinię dzieci. Przeprowadzono szereg warsztatów po to, by dowiedzieć się, czego oczekują młodzi użytkownicy przestrzeni publicznej. Powstałe w ten sposób minimalistyczne, abstrakcyjne bujaki pozostawiają przestrzeń na wyobraźnię dziecka, nie narzucając przy tym konkretnej formy.
Wyraz odpowiedzialności w projektowaniu stanowi również prototypowanie wprowadzanych rozwiązań. O ciągłym rozwoju produktu i zwróceniu się ku użytkownikowi, na konferencji na ASP w Katowicach, opowiedział start-up NeuroPlay . Jak sami o sobie piszą, „NeuroPlay to odpowiedź na rosnącą potrzebę poprawy funkcjonowania poznawczego osób starszych”. Opaska neuroplay połączona z aplikacją służy do treningu kognitywnego. Ten produkt wymagał uważnego testowania na grupie docelowej, by w pełni odpowiedzieć na jej potrzeby.
Odpowiedzialności przejawia się w projektowaniu rozwiązań inkluzywnych i uniwersalnych. Podczas konferencji swoje wystąpienie mieli również studenci ASP. Paula Smolka przedstawiła dyplom licencjacki zrealizowany w Pracowni Przestrzeni Publicznej. Jest to projekt sauny dla osób z niepełnosprawnościami, przystosowanej do użytkowania przez osoby poruszające się na wózku. Jak mówi projektantka, jej celem było „zapewnienie odbiorcom komfortowego i bezpiecznego sposobu na wzięcie udziału w zabiegu saunowania, bez narażania się na stres związany z pokonywaniem barier”.
Katowicka konferencja podkreśliła istotną rolę odpowiedzialności w pracy dizajnerów. Prelegenci swoimi wystąpieniami pokazali wielopoziomowość zawodu projektanta, w tym jego wpływ na rozwój społeczeństwa i środowisko. Odpowiedzialność to wartość, która powinna być nam bardzo bliska oraz zmuszać nas do refleksji nad podejmowanymi działaniami.
—
zdjęcia Michał Jędrzejowski
