W poszukiwaniu szczęścia. Designblok 2021

Designblok  to międzynarodowy festiwal dizajnu odbywający się w czeskiej Pradze. Wydarzenie zostało zapoczątkowane w 1999 roku i od tego czasu łączy profesjonalistów z międzynarodową widownią. Jego ostatnia edycja trwała od 6 do 10 października tego roku. Festiwal słynie z ratowania od zapomnienia niezwykłych praskich przestrzeni – w tym roku wydarzenie po raz drugi odbyło się w neoromantycznym byłym klasztorze Gabriel Loci. Na drugą lokalizację wybrano Muzeum Sztuki Dekoracyjnej (UPM) znajdujące się w zabytkowym centrum miasta.

Tematem przewodnim tej edycji festiwalu zostało Szczęście (Happiness). Jana Zielinski, dyrektorka festiwalu, podkreśliła, że chciała, by festiwal był okazją do refleksji nad aktualnym stanem ludzkości, szczególnie w kontekście doświadczeń pandemii i jej konsekwencji. Zdaniem organizatorów czas kryzysu jest w stanie przybliżyć nas do natury, pozwolić lepiej zrozumieć istotę człowieczeństwa oraz uniwersalne ludzkie potrzeby. 

W głównym miejscu wydarzenia – Gabriel Loci swoje prace prezentowali projektanci, szkoły, galerie i handlowcy podzieleni na przestrzenie: Superstudio, Openstudio oraz Designerie, a także Art House w przyklasztornym kościele.  

Szczególną uwagę przykuwały projekty TON , tworzone z wykorzystaniem sygnaturowej dla tej czeskiej firmy techniki gięcia z wykorzystaniem pary. Prezentowano krzesła, których oparcia i siedziska kształtowane były z wygiętej sklejki, jak również stoły i taborety z solidnymi podstawami wykonanymi z dużych powierzchni giętego materiału.  

W przestrzeni wystawienniczej wyróżniała się także kolekcja lamp Luna projektanta Jiri Krejcirika . Jego projekt został zauważony i nagrodzony jako najlepszy w kategorii oświetlenie przez jury Designblok. Luna, zgodnie ze swoją nazwą, nawiązuje do księżyca oraz jego faz. Wykorzystując dwa źródła światła, daje możliwość zmiany intensywności oraz położenia oświetlenia, tak jak ma to miejsce w naturalnym cyklu srebrnego globu. 

Podczas wydarzenia miała miejsce także prezentacja wybranych prac dyplomowych projektantek i projektantów rozpoczynających swoją karierę – Diploma Selection, w kategoriach projektowanie produktu oraz moda. Pierwszym miejscem w kategorii produktu został nagrodzony David Valovič  za projekt What are you standing on? badający geologiczne zmiany w okolicach rodzinnej miejscowości projektanta – Hrádok. David stworzył gliniane okręgi stanowiące moduł do budowania kolumn, które są świadkami, a także symbolami zachodzących procesów geologicznych.  

Na wystawie obecne były także prace młodych polskich projektantów. Nikola Fedak, projektantka ubioru, zdobyła drugą nagrodę w kategorii fashion, za kolekcję Over the Rainbow. Konrad Dybicki pokazał Biżuterię emancypującą, badającą temat braku równouprawnienia w społeczeństwie, a ja razem z Helą Wierzbowską na balkon! – zestaw mebli i akcesoriów na balkony miejskie.  

Muzeum Sztuki Dekoracyjnej reprezentowane hasłem RENESANCE 21 przygotowało wystawy poświęcone sławom czeskiego dizajnu minionych epok, współczesnym jak i tym wschodzącym. Na pierwszy plan wysuwały się projekty ze szkła, z których słynie tamtejsze wzornictwo. W przestrzeni muzeum swoje prace prezentowały huty z długą tradycją oraz projektanci eksperymentujący z materiałem.

Wystawa Pleiad of Glass prezentowała przekrój szklanych obiektów artystycznych powstałych w latach 1946–2019. Pierwsza część prezentowała obiekty mniejszej skali, stworzone przez znakomitych projektantów, natomiast drugie pomieszczenie gromadziło wielkoskalowe obiekty, które powstały z myślą o wnętrzach oraz przestrzeniach ekspozycyjnych. Mimo wspólnego mianownika – czeskiej jakości – wiele z obiektów nie było nigdy prezentowanych w obrębie kraju. To pierwsza taka próba, w której kuratorzy sprowadzili, lub odtworzyli obiekty, które funkcjonowały lub dalej funkcjonują poza czeskim terytorium.  

Trend, który zdają się podzielać huty oraz młodzi projektanci to eksperymentalne podejście do form używanych do tworzenia szklanych obiektów. Tradycyjnie formy do dmuchania szkła – jednej z najpopularniejszych technik używanych do jego produkcji – są wykonywane z drewna dębowego. W czasie Designblok widowni pokazano wiele alternatyw. Projektant Jan Plecháč  wykorzystał piankę montażową, z której formował kształty, a następnie tworzył negatywy, w które wdmuchiwane było szkło. Studio LLEV  przedstawiło kolekcję naczyń Mother Nature, do tworzenia których wykorzystało odpowiednio wychodowaną grzybnię tworzącą nieregularne, organiczne kształty obiektów.

Designblok  nie narzucił twórcom całościowej narracji, dlatego widzowie szczęścia muszą szukać samodzielnie. Nie ulega jednak wątpliwości, że prezentowane projekty to wskazówki – podczas festiwalu prezentowana jest konkretna wizja dobrego dizajnu, w której duży nacisk jest położony na tradycyjne technologie oraz rzemiosło, naturalne materiały, funkcjonalizm rozumiany także jako zaspokojenie estetycznych potrzeb człowieka oraz refleksję nad dziedzictwem kultury czeskiej i zachodniej.  

Tegoroczna, 24. edycja Designblok, z 227 wystawcami, dwoma obszernymi przestrzeniami wystawienniczymi (łącznie 10 000 m²), wieloma punktami na mapie miasta oraz wydarzeniami towarzyszącymi, udowadnia swoją kluczową rolę dla czeskiego oraz środkowoeuropejskiego dizajnu. W połączeniu z pięknymi lokalizacjami i niezaprzeczalnymi zaletami miasta jest to na pewno destynacja warta odwiedzenia.