Śląska Rzecz 2019

Od piętnastu lat Zamek Cieszyn organizuje konkurs na najlepsze produkty, grafikę użytkową, usługi i aranżacje wystaw powstałe w poprzednim roku na Śląsku. Początki nie były łatwe, bo tu nie tylko promuje się pomysł, ale bierze się też pod uwagę jakość wdrożenia, a nagradzani są producenci i projektanci. Teraz, gdy przemysł ma się coraz lepiej i przedsiębiorcy bardziej doceniają wzornictwo, wybór jest łatwiejszy. Obecnie zgłaszanych jest więcej prac, ale – co ważniejsze – ich jakość jest lepsza. W pierwszej edycji konkursu, w 2006 roku, napłynęło ich 26, z czego do wystawy wybrano 15. W tym roku mimo pandemii zgłoszono 60, z czego na wystawie zaprezentowano 40. Organizowanie tego typu imprezy w małym mieście na rubieżach kraju (Cieszyn liczy 34,8 tys. mieszkańców) prowokuje pytanie – dlaczego tu? Jeśli jednak popatrzyć na te działania z perspektywy czasu, okazuje się, że jest to godna pozazdroszczenia promocja regionu. Promuje bowiem to, co jest najcenniejsze w ludzkim działaniu – przedsiębiorczość, kulturę i lokalność. Poprzez ten konkurs region i miasto są postrzegane jako prężne, nowoczesne i otwarte. Dodatkowym bonusem jest rola edukacyjna konkursu.

Tegoroczne nagrodzone prace można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza to produkty i grafika użytkowa powstałe na potrzeby konkretnych firm i będące nowymi, lepszymi rozwiązaniami, którym warto się chwalić i które warto promować. Trzeba dodać, że jest to najtańszy sposób promocji, bo organizator pobiera symboliczne opłaty za zgłoszenia, co nie jest częstą praktyką. Druga to ta, w której celem projektowym jest realizacja potrzeb społecznych wcześniej niedostrzeżonych. W tej kategorii w tegorocznej edycji znalazły się trzy nagrodzone prace. Wśród nich zwycięzcy w kategorii produktu: firma Formed  z Żywca produkująca sprzęt medyczny oraz projektanci Klaudia Kasprzak i Dominik Dyrlaga. Nagrodzono system mebli do pielęgnacji noworodków SymbioCare, przeznaczony dla szpitali. Koncepcja powstała w ramach pracy magisterskiej na Wydziale Form Przemysłowych  krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Poza walorami funkcjonalnymi i estetycznymi najważniejsze jest tu załatwienie ważnej potrzeby społecznej, od lat zaniedbanej w Polsce. Powszechna bylejakość tych mebli wpływa nie tylko na bezpieczeństwo i wygodę pielęgniarek. Równie ważny jest aspekt psychologiczny. Warunki, w jakich kobieta rodzi i uczy się opieki nad noworodkiem, wpływają na samopoczucie i godność osoby, dla której ten moment w życiu powinien być wyjątkowy. Zadziwia, że do tej pory nie dostrzeżono tego problemu.

System mebli do pielęgnacji noworodków SymbioCare, prod. Formed

System mebli do pielęgnacji noworodków SymbioCare, prod. Formed

System mebli do pielęgnacji noworodków SymbioCare, prod. Formed

Do kategorii potrzeb społecznych należy również nagrodzona aranżacja wystawy Open Air Museum Cieszyn. Česky Těšin, autorstwa Roberta Skiteka, wykonana na zlecenie Urzędu Miejskiego w Cieszynie. O tej ekspozycji dużo mówiono w mediach ze względu na wyjątkową problematykę, ale też sposób podejścia do projektu ekspozycji. Celem wystawy było pokazanie historii z różnych perspektyw podzielonego miasta – części czeskiej i polskiej. Miejsce wybrano z rozmysłem. Ekspozycja znajduje się po obu stronach granicy na zrewitalizowanych brzegach Olzy. Popularność wystawa zawdzięcza temu, że funkcję edukacyjną dobrze połączono z rekreacyjną. Ta forma z pewnością zbliża i ułatwia dialog.

Aranżacja wystawy Open Air Museum Cieszyn. Česky Těšin

Aranżacja wystawy Open Air Museum Cieszyn. Česky Těšin

Trzecia wyróżniona praca, również dotycząca problemu społecznego, to porcelanowa tyflografika projektu Lecha Kolasińskiego i wykonana perfekcyjnie przez Bogdana Kosaka w Modelarni Ceramicznej w Cieszynie. Projekt był częścią pracy doktorskiej i został zrealizowany w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w nowo otwartej palmiarni Wiktoria. Projektantowi udało się zawrzeć w jednym obiekcie możliwość odczytu informacji botanicznych przez niemal wszystkie grupy osób z niepełnosprawnościami – wzroku, słuchu, poruszających się na wózku. Zarówno rysunki nawiązujące do XIX-wiecznych ilustracji botanicznych, jak i materiał – porcelana, dobrze wpisują się w klimat jednego z najstarszych ogrodów botanicznych w Europie. Ta realizacja udowadnia, że projektowanie uniwersalne jest możliwe w praktyce, co więcej może być atrakcyjne wizualnie, taktylnie i dźwiękowo.

Dotykowe tablice informacyjne dla Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Dotykowe tablice informacyjne dla Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Dotykowe tablice informacyjne dla Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Dotykowe tablice informacyjne dla Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Dotykowe tablice informacyjne dla Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Kilka produktów i realizacji graficznych powstałych z myślą o celach komercyjnych zwraca uwagę coraz lepszą technologią, starannością wykonania, ale też „lekkością” projektową. Nagrodzona informacja wizualna dla The Software House w Gliwicach autorstwa Bartłomieja Witańskiego, Aleksandra Krupa, Martyny Berger i Justyny Batko z Blank Studio jest tego dobrym przykładem. Projektanci wpisali się w charakter firmy, ale też dostosowali projekt do zabytkowego budynku Urzędu Pocztowego w Gliwicach. Charakterystyczne dla tego rozwiązania jest poczucie humoru, które nie stanęło w sprzeczności z czytelnością informacji ani dobrą orientacją w przestrzeni. To pomysł na dobre wrażenie – co może być lepszego niż uśmiech gościa wchodzącego do firmy?

Informacja wizualna dla The Software House w Gliwicach, proj. Blank Studio

Informacja wizualna dla The Software House w Gliwicach, proj. Blank Studio

Informacja wizualna dla The Software House w Gliwicach, proj. Blank Studio

Innym podejściem może pochwalić się firma Pajak Sport  z Bielsko-Białej oraz projektanci Wojciech Kłapcia i Wojciech Pająk wyróżnieni za dwuosobowy śpiwór Quest 4TWO. Firma jest znana z jakości produktów, zadowalającej himalaistów, ale też zwykłych turystów. W każdym roku zgłasza do konkursu nowe, coraz lepiej opracowane produkty, co świadczy o prowadzeniu prac rozwojowych i nie jest częstą praktyką w rodzimym przemyśle. Śpiwór ma wszelkie cechy, które lokują go w grupie najlepszych – materiał spełniający pożądane funkcje: kompensacyjności, termoizolacyjności czy szybkiego schnięcia, ale też podlegania recyklingowi. Dobrze opracowana forma – pod względem ergonomii i estetyki – i staranne odszycie sprawiają, że śpiwór na pierwszy rzut oka jest ciepły, miękki, zapraszający do środka (dwie osoby).

Dwuosobowy śpiwór Quest 4Two, Pajak Sport

Na zakończenie wspomnę jeszcze o jednej pozycji, która znalazła się w nominacjach. To książka Prawo autorskie dla projektantów, napisana przez Weronikę Bednarską, Marylę Bywalec, Annę Golan, Żanetę Lerche-Górecką i Agatę Korzeńską, która również opracowała wzorową formę graficzną, wydana przez Od.nowa . To pozycja obowiązkowa dla tych projektantów, którzy chcą zrozumieć zawiłości prawa autorskiego. Polecam ten poradnik twórcom i zleceniodawcom, życząc współpracy przynoszącej rezultaty, o których będziemy mówić przy okazji następnej edycji konkursu.

Prawo autorskie dla projektantów, wydawnictwo Od.nowa

Wystawę pokonkursową można oglądać w Zamku Cieszyn do 29.11.2020.


zobacz też: fb.com/SlaskaRzecz 

czytaj także: