Nr 23/2024 Opowiadanie o polskim designie
6 Totalność Cepelii

Nr 23/2024 Opowiadanie o polskim designie

Biblioteka
  1. Wstęp 23

  2. Lśniąca nowoczesność w ruchu. Projekt skutera Osa, relaks i konsumpcja w długich latach 60.

  3. Życie rzeczy i życie z rzeczami. Jak badać urządzanie mieszkań w PRL-u?

  4. Polski design w obliczu zmiany paradygmatu

  5. W poszukiwaniu sposobu na modę

  6. Razem, nie osobno, czyli o zawodowych małżeńskich kooperacjach. Casus projektantów szkła i ceramiki użytkowej lat 60. XX wieku

  7. Totalność Cepelii


6 Totalność Cepelii

W tekście przedstawiono strukturę, strategię i politykę działalności słynnej Cepelii (Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego), założonej w 1949 i działającej do 1990 roku. Było to największe i najważniejsze w dobie PRL-u przedsiębiorstwo wytwórczości artystycznej, łączące w swojej działalności obszary produkcyjne oraz promocji, i w pewnym zakresie także badań naukowych. Zasadnicze pola jego aktywności obejmowały sztukę i rękodzieło ludowe oraz wyroby artystyczne. Pierwszy dotyczył pielęgnowania i ożywienia tradycyjnej wytwórczości wiejskiej, a także możliwości jej wykorzystania jako inspiracji dla współczesnego wzornictwa. W ramach drugiego angażowano profesjonalnych artystów do tworzenia przedmiotów użytkowych i dekoracyjnych. Cepelia działała, opierając się na produkcji spółdzielni regionalnych, a także skupie gotowych wyrobów od chałupników i jej oferta dostępna była w sklepach na terenie całego kraju, oraz w kilku zagranicznych. Prowadziła też ożywioną działalność wystawienniczą i promocyjną. Skala i obszar aktywności tego przedsiębiorstwa skutkowały jej bardzo realnym wpływem na kształtowanie gustu polskiego społeczeństwa przez kilka dekad, a także ugruntowywaniem wizerunku Polski jako kraju folkloru oraz rękodzieła artystycznego. Jednocześnie wykorzystanie przez Cepelię tradycji kultury wiejskiej nie było wolne od wymiaru propagandowego i służyło wcielaniu w życie komunistycznego sloganu o ludowych podstawach kultury narodowej.