Nr 21/2024 Emocje i projektowanie
2 Projektowanie przyjemności użytkownika w relacjach z przedmiotami

Nr 21/2024 Emocje i projektowanie

Biblioteka
  1. Wstęp 21

  2. Nawigowanie w krajobrazie emocji

  3. Projektowanie przyjemności użytkownika w relacjach z przedmiotami

  4. Komizm a dizajn. Śmiech jako krytyka i terapia

  5. Aby emocje znów były wyjątkowe

  6. Relacje emocjonalne z rzeczami

  7. Emocjonalna dolina osobliwości


2 Projektowanie przyjemności użytkownika w relacjach z przedmiotami

Od ponad dwóch tysięcy lat przyjemność, podstawowa dobra emocja, ma złą opinię. Wyrzekanie się jej uważa się za godne podziwu i uznania. To nie jest dobra droga. Przyjemność jest podstawą normalnego, zdrowego życia. Utrata zdolności do odczuwania przyjemności, nazywana anhedonią, jest kluczowym objawem wszystkich zaburzeń afektywnych.

Mamy dowody na to, że przyjemność czyni nas lepszymi w stosunku do innych, bardziej kreatywnymi i zdrowszymi. Staje się przedmiotem badań naukowych i kluczowym elementem „neuronauki afektywnej”. Neuronauka udowadnia też, że nie ma zasadniczej różnicy pomiędzy przyjemnościami zwanymi niższymi i wyższymi. Wszelkie dobre rzeczy, od najprostszych doznań zmysłowych, przez relacje społeczne, po rozkosze abstrakcyjne – intelektualne czy estetyczne, aktywują ten sam mózgowy układ nagrody. Co więcej, przyjemne może być też podążanie za wartościami, a „znalezienie sensu” to przyjemność najwyższa.

Mechanizmy odczuwania pozytywnych emocji w relacjach z przedmiotami są złożone i różnorodne – od sentymentów (swojskość, nostalgia, czułość), przez snobizmy (przywiązanie do marki, wyrażanie wartości, idei, tożsamości), po satysfakcje (poczucie kontroli w działaniu, stan flow, uznanie dla inteligencji twórcy).

Współczesna holistyczna ergonomia dąży do rozpoznania i zaspokojenia potrzeb odbiorców na trzech poziomach: bezpieczeństwa, komfortu i doświadczenia hedonicznego (które czasem bywa niesłusznie upraszczane i opisywane jako doświadczenie estetyki). Śmiemy twierdzić, że jeżeli projekt nie uwzględnia przyjemności użytkowania, nie można go nazwać ergonomicznym.