Tematem artykułu jest zjawisko w polskiej sztuce użytkowej noszące miano „młodej” sztuki, obecne w poodwilżowym pejzażu – malowane i drukowane tkaniny we wnętrzach, w architekturze, w plenerze. Wielkoformatowe bryty bawełnianych i jedwabnych tkanin, makaty malowane farbami z malarskim rozmachem bądź drukowane metodą sitodruku lub filmdruku wieszano jako tła na festiwalach sztuki, podczas koncertów, jako oprawy i scenografie wystaw oraz międzynarodowych targów. Było to możliwe nie tylko dzięki nowym, powszechnie dostępnym „nośnikom” i technikom zdobienia tkanin, ale także z powodu odejścia w młodym ówczesnym malarstwie od rygorów tematycznych i zachwytu wzorami abstrakcyjnymi, kolorem. Inwazja abstrakcji, agresywnych linii i barw, zapanowała w różnych środowiskach – początkowo w „szkole sopockiej”, później w gronie artystów ASP warszawskiej, łódzkiej, krakowskiej i poznańskiej. Należy docenić rolę organizowanych po 1955 roku wystaw oraz recenzji i artykułów pojawiających się w prasie, więc poszerzenie tematu o spojrzenie „sprawozdawcy” – uczestnika obchodów związanych na przykład z Festiwalem 1955 roku, wydarzeniem „karnawałowym”, ale o wielkim znaczeniu społecznym, przełamującym pompatyczność opraw stalinowskich wieców i defilad, czy o spojrzenie bywalca kawiarni, użytkownika tkanin wyposażających mieszkanie, jest dodatkową wartością artykułu. Mało znana jest rola artystów współpracujących z architektami przy wyposażaniu wnętrz w stolicy, stąd wybór realizacji tych najbardziej aktywnych – małżeństwa Rechowiczów, czy Krystyny Policzowskiej i Apolinarego Gałeckiego. Ważnym tematem okazuje się też rola żakardów reprezentacyjnych z Ład-u, wytwarzanych w latach 50. i 60. na wyposażenie odbudowywanych po wojnie gmachów i skonfrontowanie tej techniki z tkaninami drukowanymi i malowanymi, powstającymi w ramach Spółdzielni oraz w pracowniach plastyków, w mniejszych wytwórniach, w Zakładzie Filmdruku IWP.
Nr 15/2022 Wzornictwo w PRL-u
2 Polska tkanina dekoracyjna okresu poodwilżowego – nowe perspektywy, nowe techniki
Nr 15/2022 Wzornictwo w PRL-u
Biblioteka
Publikacja 29.12.2022
-
Wstęp
-
Innowacja i eksperyment jako stymulatory (?) wzornictwa czasów PRL
-
Polska tkanina dekoracyjna okresu poodwilżowego – nowe perspektywy, nowe techniki
-
Między meblem a aparatem. W stronę społecznej historii sprzętów elektrycznych i elektronicznych w powojennej Polsce
-
Wzornictwo środków produkcji w czasach PRL-u
-
Wczasy polityki, wczasy wolności
-
„Niezły bajer”, czyli o krotochwilnych rzeczach u schyłku PRL-u
-
Długa historia fotela RM58*
Studiowała w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, pracuje jako kustosz w Zbiorach Wzornictwa w Muzeum Narodowym w Warszawie. Specjalizuje się w polskim wzornictwie, a szczególnie współczesnej tkaninie. Interesuje się tematami związanymi z rolą, jaką odgrywa sztuka ludowa w projektowaniu. Współtworzyła Galerię Wzornictwa Polskiego w MNW w 2017 roku, jest autorką lub współautorką wystaw, w tym: Między tradycją a nowoczesnością. Instytut Wzornictwa Przemysłowego w poszukiwaniu tożsamości we wzornictwie, 2001; Chcemy być nowocześni. Polski design 1955–1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, 2011–2012 (nagroda Sybilla 2011).